Dạy học phát triển năng lực học sinh với phòng học thông minh tại trường TH&THCS Lê Quý Đôn

          Đổi mới phương pháp dạy học đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, từ quan tâm học sinh học được gì đến học sinh vận dụng được những gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, phải thực hiện chuyển từ phương pháp dạy học theo lối "truyền thụ một chiều" sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất. Nghĩa là phải phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động của người học, tăng cường việc học tập trong nhóm, đổi mới quan hệ giáo viên - học sinh theo hướng cộng tác có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển năng lực xã hội.
          Trước nhiệm vụ giáo dục trên, thầy và trò trường TH&THCS Lê Quý Đôn (thuộc trường CĐSP Lạng Sơn) cũng không ngừng đổi mới phương pháp dạy học, vận dụng các kỹ thuật, chiến lược dạy học nhằm phát triển tốt nhất phẩm chất và năng lực của người học, trong đó nhà trường chú trọng việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
          Để hỗ trợ và phát huy được những chiến lược và phương pháp dạy học mới nhà trường đã được công ty MQF (trụ sở tại Hà Nội) lắp tặng 01 phòng học thông minh, trị giá hơn 1 tỉ đồng. Phòng học thông minh với thiết bị công nghệ hiện đại như: các công cụ dạy và học kết nối với các thiết bị như máy vi tính, màn hình tương tác, bục giảng thông minh…. Máy tính được tích hợp đầy đủ các dữ liệu cần thiết như: sách giáo khoa điện tử theo đúng với sách giáo khoa chuẩn của bộ Giáo dục và Đào tạo. Và một phần mềm quản lý, phần mềm giúp cho giáo viên thực hiện tổ chức toàn bộ quá trình dạy và học trong một giờ dạy – bao gồm các hoạt động tương tác giữa thầy và trò thông qua việc sử dụng các thiết bị đã tích hợp trong phòng học thông minh. Mô hình mô phỏng của phòng học thông minh rất đa dạng và phong phú, đảm bảo cho hầu hết các môn học như Sinh học, Vật lý, Toán… Học sinh được quan sát, nghiên cứu trên mô hình hay tiến hành thí nghiệm ảo từ đó tự nhận thức được một cách sâu sắc vấn đề mà mình tìm hiểu. Bên cạnh đó phòng học thông minh được trang bị các Robot công nghệ cao, bao gồm 20 bộ lắp ghép các mô hình động vật, Hình học, Vật lý, Toán học… Thông qua hoạt động trải nghiệm lập trình và lắp ráp robot, học sinh có thể học được: Nguyên lý cơ bản về lập trình và các công nghệ mới hiện nay; có thể tiếp thu được các kỹ thuật lắp ráp, đồng thời phát triển tính tư duy kỹ thuật. Học Công nghệ thông qua thực hành và thông qua hoạt động dưới dạng các trò chơi làm tăng sự hứng thú và không hề gây cảm giác nặng nề, quá tải đối với học sinh.
          Ngay sau khi phòng học thông minh được đưa vào sử dụng, các thầy cô giáo trong nhà trường đã tích cực thiết kế các bài giảng để thực hiện các tiết dạy nhằm phát triển kỹ năng và năng lực cho học sinh. Những tiết dạy được thực hiện tại Phòng học thông minh mang lại những hiệu quả thiết thực:
          Thứ nhất, học sinh được tăng cường trải nghiệm, tương tác, sáng tạo. Sự tương tác giữa học sinh với học sinh và giữa giáo viên với học sinh trong giờ học tăng lên rất nhiều. Học sinh được trực tiếp lên bấm câu trả lời trên SmartBoard (bảng tương tác thông minh), hoặc ghi ý kiến, kết quả làm việc của mình trên đó, các em cũng có thể chia sẻ thêm ý tưởng của mình với bạn bè, thầy cô và với các nhóm khác. Khi thực hiện xong hoạt động của mình, điều khiến các em thích thú đó chính là nhận được ngay lời nhận xét, lời khen ngợi hoặc động viên với kết quả đúng hoặc sai. Trong mỗi tiết học, học sinh được sử dụng mô hình mô phỏng các kiến thức, kết hợp với công nghệ thực tế ảo, các thiết bị trải nghiệm của môn học Toán, Tự nhiên xã hội; Khoa học kỹ thuật, công nghệ… Các tương tác trong lớp học cuốn hút các em học sinh, khiến các em tập trung hơn và làm cho lớp học như một cuộc đàm thoại mở rộng, học sinh là trung tâm lớp học, các em có thể tự do đóng góp ý kiến (thầy cô giáo chỉ định hướng) như thế sẽ giúp các em nhớ bài nhanh hơn và lâu hơn.  Điều này là sự khác biệt rõ nhất so với tiết học bình thường thì học sinh chỉ nhìn và lắng nghe thầy cô chia sẻ chứ không tiếp xúc trực tiếp với các thiết bị đó.
          Thứ hai, đồ dùng trực quan phong phú. Với những ứng dụng, trang thiết bị công nghệ thông tin 4.0 đã góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giảng giải của giáo viên nhưng vẫn đảm bảo được nội dung lượng kiến thức truyền đạt nhiều hơn cho các em học sinh, nhờ đó khai thác được tiềm năng của học sinh. Bên cạnh đó khi dạy học với Phòng học thông minh bài giảng của giáo viên trở nên trực quan sinh động hơn, học sinh có thể hình dung được ngay trên lớp, nhờ các hình ảnh động, đoạn phim mô phỏng với hình ảnh hiển thị rõ nét, bắt mắt, các em dễ dàng tập trung theo dõi và tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, không gò bó, kết quả học tập của học sinh được cải thiện rõ rệt.
          Thứ ba, môi trường lớp học thân thiện. Việc dạy học chú trọng phát triển phẩm chất và năng lực của người học còn được thể hiện qua việc bố trí, sắp xếp bộ bàn ghế dành cho mô hình phòng học thông minh. Tùy theo từng kiểu bài, nội dung bài, giáo viên có thể bố trí theo nhiều cách khác nhau như có thể sắp tất cả các bàn có tại phòng học thành 1 hình vòng tròn lớn bao quanh lớp học, giáo viên đứng ở giữa vị trí trung tâm trên bục giảng, còn các bạn có thể tương tác trực tiếp với giáo viên trong mỗi bài giảng; hoặc lớp có thể chia thành nhiều nhóm nhỏ cho dễ quản lý, các nhóm nhỏ có thể sắp xếp theo bố cục hình tròn, số lượng từ 5-10 bạn tùy theo yêu cầu của giáo viên. Việc tách lớp ra thành nhiều nhóm nhỏ góp phần tạo điều kiện cho các em học sinh có cơ hội làm việc nhóm, hiểu ý đồng đội và đề cao tinh thần tập thể. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện và không nhàm chán mỗi khi các em đến lớp.
          Thứ tư, tăng hứng thú và tăng kết quả học tập của các em học sinh. Khi được tham gia các tiết học tại Phòng học thông minh, học sinh được hoạt động nhiều, được tự do tìm tòi, khám phá và chiếm lĩnh tri thức. Do đó, các giờ học thường diễn ra với bầu không khí vui tươi, nhộn nhịp, hứng thú tích cực xây dựng bài học. Đồng thời, việc vận dụng các ứng dụng công nghệ cao vào học đường cũng giúp cho các em học sinh đạt được kết quả cao trong học tập, các em không còn cảm thấy lỗi thời, lạc hậu mà tiến bộ hơn đi kịp với thời đại, tăng cường cho các em học sinh năng lực tiếp cận công nghệ thông tin.
          Với rất nhiều lợi ích như trên nhưng do tốn khá nhiều chi phí đầu tư, nên mô hình phòng học thông minh chỉ giới hạn tại 1 số trường trung tâm tỉnh, thành phố. Thật may mắn khi nhà trường được sở hữu một phòng học thông minh với những trang thiết bị hiện đại nhất, đây chính là điều kiện thuận lợi giúp thầy và trò nhà trường thực hiện thắng lợi mục tiêu giáo dục trong năm học 2019- 2020 và những năm học tiếp theo.

 Học sinh tương tác trực tiếp với bảng thông minh


Học sinh tương tác trực tiếp với bảng thông minh


Đồ dùng trực quan sinh động



Sản phẩm trải nghiệm, sáng tạo của học sinh trong giờ học



Tự do bố trí không gian lớp học



Giờ học sôi nổi, hứng thú.