Trường CĐSP Lạng Sơn

Để nắm bắt được biểu hiện của lôgic đa trị mơ hồ trong tư duy văn học nghệ thuật, trước hết cần hiểu thế nào là lôgic đa trị mơ hồ? Tầm quan trọng của nó và tại sao văn học nghệ thuật lại vận động theo lôgic của tư duy mơ hồ?
Đa trị nghĩa là nhiều giá trị, nhiều ý nghĩa, nhiều khả năng liên tưởng, nhiều sự gợi mở. Tính đa trị phụ thuộc rất lớn vào tư duy mơ hồ. Mơ hồ vẫn được hiểu là một khái niệm chỉ sự “không rõ ràng, rành mạch, không chắc chắn, có nhiều cách hiểu khác nhau hoặc hiểu thế nào cũng được”. Nhưng tâm lí học nhận thức chia ra làm hai hình thái mơ hồ. Thứ nhất là hình thái mơ hồ thụ động: khi nhận thức lí tính của chúng ta không thể kiểm soát nổi, nó khiến chúng ta không thể nắm bắt được quy luật biến đổi, mơ hồ được xem như hệ quả của việc con người rơi vào trạng thái căng thẳng, khi đó không để điều tiết được. Thứ hai là mơ hồ chủ động: việc nó tự giác làm nhòe ý thức của mình đi, làm cho những đường biên kinh nghiệm nhận thức của chúng ta cao rộng. Và có thể nói khi chúng ta chủ động mơ hồ hóa tư duy của mình đấy là biểu hiện linh hoạt trong tư duy.